 Taiye Selasi op TED Global 2014 De Nederlander bestaat niet. DE Turk ook niet. Of DE Argentijn. Vraag maar aan Maxima. Als je op vakantie in het buitenland iemand ontmoet is waarschijnlijk de eerste vraag: waar kom je vandaan? Zowel de Brabander uit Heeswijk-Dinther als de westerling uit Rotterdam zal dan Nederland zeggen. Als wij als gezin, diezelfde vraag krijgen, voelt het niet volledig om het dan te beperken tot Nederland. Immers ons paspoort is Nederlands maar een identiteit gaat veel verder dan een paspoort. Ditzelfde geldt voor de jongeren die in Nederland zijn geboren maar misschien ouders hebben die dat niet zijn. Los van hun paspoort voelen zij zich wellicht overal een beetje buitenlander. Ook dat herken ik. In een tijd waarin identiteit steeds een grotere rol lijkt te gaan spelen is het belangrijk ons af te vragen wat dat nou eigenlijk is, identiteit. Waar baseer je het zelf op? Waar baseert je omgeving het op? Wanneer er duidelijke fysieke kenmerken zijn die een persoon onmiddellijk doen opvallen is de nieuwsgierigheid van de omgeving vaak nog groter. En terwijl een vraag als: Waar kom je vandaan? Gebaseerd kan zijn op pure interesse kan het geïnterpreteerd worden als een bevestiging van het 'anders zijn' of zelfs indirect de vraag stellen, 'waarom ben je hier?' Taiye Selasi, een schrijfster en fotografe heeft als iemand met een zeer diverse achtergrond, jaren lang geworsteld met de vraag hoe zij geïntroduceerd wilde worden wanneer zij een lezing geeft. Haar Ted Talk “Don't ask where I'm from, ask where I'm a local” is HIER te zien online en zeer de moeite waard. Zij identificeerde zich niet met het idee van een specifiek land, zelfs niet met een lijstje landen waar ze geboren, gestudeerd en gewerkt had. Het wakkerde bij haar een zoektocht aan naar een concreter antwoord op de vraag dat wél een weergave zou zijn van wie zij is. Vanuit haar schrijvers-filosofie kwam ze tot de conclusie dat alle ervaringen lokaal zijn. Dat haar affectie met Ghana voornamelijk is ontstaan doordat ze door haar moeder de gewoontes en rituelen had meegekregen van dat land. Dat later bleek dat die ervaringen in andere landen heel vergelijkbaar waren. Daarmee concludeerde zij ook dat omgeving en milieu vaak meer overeenkomsten hebben dan nationaliteit. Een Mexicaanse tuinman heeft meer overeenkomsten met een Nepalese schoonmaakster dan hun paspoorten doen vermoeden. Hetzelfde geldt aan de andere kant van het economische spectrum. Wat vooral een interessante vraag is, is wat we willen weten wanneer we iemands nationaliteit vragen. En wat zien we als we het antwoord krijgen. Is er sprake van hiërarchie in nationaliteiten? Heeft iemand met een Duits of Amerikaans paspoort meer aanzien? Vergeleken met iemand uit Somalië of Ecuador? zien we dezelfde mens? En zo niet, wat heeft die persoon te maken met het internationale politieke (tijdelijke!) hiërarchische spel? Let er maar eens op de volgende keer dat je het vraagt. Hoeveel waarde geven we aan individuele ontwikkeling, multi culturele gezinnen ? En wellicht onze vraag: Waarom ben je hier en niet daar? Wat in veel van de recente immigratie ontwikkelingen ander licht zou schijnen op het feit dat niet in je eigen land wonen vaak geen vrije keuze is geweest. Laten we meer open staan voor het verhaal achter de mens. Voor de lokale ervaringen. Laten we begrijpen en waarderen “Where I’m from comes wherever I go”. David Whyte zegt hier ook iets moois over in zijn interview met Krista Tippett, “Our identity is based on what we talk about which isn’t ourself”. Hij stelt voor dat wij onze identiteit baseren op datgene wat ons bezig houdt. We zijn allemaal uniek. We horen het zo vaak, het is bijna cliché maar, begrijpen we de betekenis hiervan? We zijn allemaal een verzameling van de ervaringen van ons eigen leven en alle generaties en levens die voor ons komen. De talen die we spreken. Alles komt bij elkaar in één persoon. Nee, De Nederlander bestaat ook niet. Wie denkt dit wel te zijn zou dit filmpje even moeten zien. Een DNA test bij 67 mensen leidt naar de voor hen schokkende uitslag dat ze helemaal niet zo 100% behoren tot hun eigen nationaliteit als ze wellicht hun hele leven hebben gedacht. Kortom, “You have more in common with the world than you think, We’re all kind of cousins”. De één heeft alleen een handiger paspoort dan de ander.
2 Reacties
|
