(Deze column is ook te lezen op www.expandingcircles.nl)Als het niet zo leuk was, zou ik het een obsessie noemen. Ik ben namelijk altijd op zoek naar de oorsprong, naar de basis, de onderliggende oorzaak van alles. Want, waarom nemen we genoegen met hoe de dingen gaan? waarom kijken we te weinig naar hoe we problemen kunnen voorkomen? Waarom halen we niet alles eruit wat erin zit? Wat is onze intrinsieke motivatie om de juiste beslissingen te nemen?
En dan bedoel ik het leven. Ons leven. De gemeenschap. Universeel welzijn. Het schijnt dat dat neerkomt op filosoferen. Dat gezeur bedoel ik, over waarom dingen zijn zoals ze zijn, erover te willen praten totdat je erbij neervalt. Dingen willen begrijpen, niet alleen gevoelsmatig maar ook intellectueel. Overal vraagtekens bij plaatsen, geen genoegen nemen met het eerste het beste antwoord. Als inspiratie verdiep ik mij er graag in. Het steeds terugkerende thema dat mij eindeloos bezig houdt is welbevinden. Wat is het? Hoe bereiken we het en wat is het verschil met geluk? Ik lees, luister en kijk naar mensen die hier over hebben nagedacht. Wat is het en hoe kunnen we het bereiken? Ik ben niet alleen in deze zoektocht. Geluk is een populair thema, niet op de laatste plaats omdat we het allemaal willen hebben en willen weten waar we het kunnen vinden. Maar het laat zich niet zo makkelijk pakken en al helemaal niet vasthouden. Geluk kan soms een moment zijn, zoals wanneer ik het woord eudaimonia ontdekte. Eudaimonia werd als eerste gebruikt door Aristotles in de 4de eeuw voor Christus. Het betekent letterlijk ‘goede geest’ en wordt vaak gehanteerd als een specifieke omschrijving van geluk: het ontwikkelen en inzetten van onze talenten, vermogens en deugden in harmonie met het leven van andere mensen. En vooral dat laatste, in harmonie met het leven van andere mensen, is er de afgelopen decennia een beetje bij ingeschoten. In tijden waarin persoonlijke groei en onze individuele ontwikkeling in het westen als hoogst haalbaar is gezien zijn we elkaar een beetje uit het oog verloren. Het belang van gemeenschap, en het belang van inzien dat we niet echt gelukkig kunnen zijn als het ten koste gaat van andermans geluk. Of dat nou onze buurman is of mensen in een ander continent. Als ik statistieken lees over hoeveel mensen zichzelf gelukkig voelen, vraag ik me altijd af, wat is dat dan, geluk? Er ontstaat verwarring doordat geluk al snel wordt geassocieerd met gevoelens van euforie, momenten waarop er geen vuiltje aan de lucht lijkt. En dat zijn inderdaad kortstondige geluksmomenten die ook net zo snel weer voorbij gaan. En dan komt dat prachtige woord weer zo goed van pas: eudaimonia. Aristotles betoogde dat dat goede gevoel een gevolg is van het streven naar het goede. Het gevoel dat komt met het uitoefenen van onze taken en rollen waarbij we aangesproken willen worden op onze deskundigheid en ons talent. ‘Hier komen opvoeding en onderwijs om de hoek kijken. Willen onze kinderen de kans krijgen het goede te doen, dan kunnen wij, hun ouders, hun leraren en hun docenten, hen daar in bijstaan en een handje bij helpen. Onderwijs wordt dan niet alleen een zaak van competenties, maar ook het leren van het zijn, en van het goede doen’ Dat is zelfs onze fundamentele vrijheid is en verantwoordelijkheid. Het is de menselijke opdracht om zich optimaal te ontplooien en dat kan bereikt worden door verstandig te kiezen (phronesis) hoe te handelen. Als het ontwikkelen en inzetten van onze talenten inderdaad de sleutel zou zijn voor ons welzijn, wat moeten we dan allemaal anders gaan aanpakken? Hoe beïnvloedt dat onze levenskeuzes? Het werk dat we kiezen? De politiek die we steunen? Voldoende geld om rond te komen is daarbij noodzakelijk om het gevoel van veiligheid te waarborgen, maar meer geld brengt niet meer geluk, dat inzicht hebben we inmiddels allemaal. Als we honger hebben hebben we 1 probleem maar met een volle maag hebben we er 100. Dus als we het hebben over terug gaan naar de basis dan vind ik de 4de eeuw voor Christus een mooi begin. ‘Alles komt terug’ roep ik regelmatig tegen mijn tiener dochter als ik wijde broekspijpen of hoge laarzen in de etalages zie. Ook eudaimonia ga ik in ere herstellen. Meer weten over eudaimonia? Bestel hier het boek Kunt u mij de weg naar eudaimonia vertellen?
0 Reacties
|
