(brief aan de achterblijvers herfst 2011)
Lieve Allemaal,
Sinds ik begonnen met met het bijhouden van een journaal zie ik alles met de ogen van een "schrijver". Iedere teleurstelling/irritatie/"happiness attack" en verwondering is in mijn hoofd aanleiding voor een leuk verhaal. Het heeft tevens een bijna therapeutische werking om overal iets positiefs in te zien. Ik doe dus mijn best om te blijven hangen in de verwondering, wel lekker eigenlijk.
De herfst is begonnen en tot nog toe geniet ik van de kou op mijn wangen omdat de zon mijn ogen nog steeds verblindt. Prachtig helder en koud. Als ik s'avonds de ronde doe met de honden langs de voetbalvelden zie ik ondanks de felle verlichting op het veld -het lijkt of iedereen voetbalt, hockeyed of rent s'avonds laat- een hemel vol sterren. Haast niet voor te stellen dat dit dezelfde sterren zijn waaronder ik 4 maanden geleden nog zwom in onze vijver.
De bladeren worden geel, dan rood en dan liggen ze met z'n allen op de grond. Niet voor lang natuurlijk want alles wordt keurig opgeveegd. Paul kan zich hier in de tuin zeer beperkt uitleven. Zoals Tessa zei een paar weken geleden toen we het hadden over het principe van "waste is food" (dat het eigenlijk beter is de bladeren te laten liggen om de aarde te beschermen tegen de winterkou) "ja mam, in La Tierra misschien maar hier in Nederland doen ze dat niet" en dat zeggen we natuurlijk wel vaker. Mucho "duurzaamheid" maar dan wél netjes. De "Natuur" is er vooral om Zondag in te wandelen.
De kinderen wennen gestaag. Sebastian gaat goed en zit op school al in het pre-Cito toets stadium. Een soort SAT die indicatie zal moeten geven voor het type voortgezet onderwijs. Hij leest en schrijft zeer goed Nederlands maar de grammatica is natuurlijk een heel ander verhaal. Hij  heeft een vriendje met een Italiaanse vader. De vader begrijpt hem en vertelde ons hoe zwaar het voor hem was om 30 jaar geleden te wennen als jongen van 19 in Nederland. Hij spreekt nu Brabants met een italiaans accent. Tessa doet erg haar best om de moed erin te houden. De uitdaging om onderdeel te zijn van het hip hop demo-team is zeker een belangrijk lichtpunt. Ze gaat ontzettend goed mee op school, werkt volkomen zelfstandig maar mist nog een beetje prikkels bij haar klasgenoten.
Toen ik net van de Bieb naar huis fietste -nadat ik de allochtoon rondleiding kreeg over pasjes, hoe te lenen, in te leveren en waar je wat kan vinden- realiseerde ik me dat terwijl dit voor mij een "feel good" moment is van nostalgie net zoals het koekje bij de bakker, plakje worst bij de slager en de vis kar op vrijdag op het plein, dit voor de kinderen allemaal nieuw is. Het is wel grappig, maar ze hebben er niets mee. Ik heb Tessa net opgezadeld met een snack van gebakken kibbeling en een Jan Jans en de Kinderen...
Deze maand begin ik als vrijwilliger bij vluchtelingenwerk. In de eerste instantie als taalcoach om te helpen met de eerste praktische fase van inburgering. Ik kijk er naar uit om nu eens een maatschappelijke bijdrage te leveren en een kijkje in de keuken te krijgen van deze "problematiek".  Ook begin ik één ochtend in de week te helpen bij een biologisch dynamische tuinderij waar ik nu iedere week de groenten koop. Hele mooi plek en heb zin om er heel veel te leren en lekker te wroeten in de aarde. Ik ben overigens onder de indruk van het aantal mensen dat hier vrijwillig werk doet zoals bij de voetbalclub, bejaarden, gehandicapten, bij het VVV kantoor, de bibliotheek en de jeugdsocieteit.
Paul gaat nog (iets minder vrijwillig!) iedere week naar Spanje. Helaas is er om gezondheidsredenen van de aanvankelijke koper een kink in de kabel gekomen en moet de praktijk nog verder door Paul gerund worden. Het is jammer dat hij nu nauwelijks toe komt aan inburgeren en eigenlijk een beetje in een "twilight zone" hangt. We hopen natuurlijk allemaal dat daar snel verandering in komt.
Voorlopig moet hij het doen met mijn verhalen over bijvoorbeeld de moeders met 3 kinderen op de fiets - voor, achter en baby in de sling! Het geduld en de rust waarmee kinderen worden opgevoed. De grondigheid waarmee het probleem van de lekkende accu van mijn auto wordt aangepakt, de fiets die ik mee krijg van de garage om mee naar huis te fietsen terwijl zij nog even verder sleutelen. Het telefoontje van de bank een uur nadat ik een aanvraag via internet heb doorgestuurd. Iedere dag de post keurig in de brievenbus! (Dit is voornamelijk gericht aan de vrienden in Spanje, zij alleen begrijpen mijn extase!) De fantastische medische opvang en thuishulp voor mijn zieke vader. Te pas en te onpas uit ik mijn enthousiasme en vertel ik iedereen hoe dankbaar ze moeten zijn om in zo'n goed georganiseerd land te wonen. Voorlopig blijf ik lekker hangen in de verwondering. Het contact met de vluchtelingen zal er zeker aan bijdragen.
Liefs voor jullie allemaal!

"Oh ik hoor het al, jullie zitten nog in het euforische stadium!" Het is altijd prettig, als iemand een paar stappen voor ligt om je voor te spiegelen waar je op af gaat. Net zo prettig als de lichtjes volgen van een auto die voor je rijdt in het donker over een kronkelweggetje in de bergen. In dit geval een vriendin, die een jaar eerder naar Nederland is gekomen uit Spanje, en bij het luisteren naar mijn enthousiaste verhalen over onze eerste weken in Nederland onze roze wolk onmiddelijk herkent.
En inderdaad, ruim een maand later begrijp ik wat ze bedoelt. Ik denk dat het begon toen ik merkte dat mijn " to do" bakje ook hier gewoon lekker vol stroomt met ontelbare dingetjes en paperassen. Dat ook hier de wasmand vol en de koelkast leeg raakt. Dat ik bij de Jumbo nog steeds niet alle kassiëres ken. Dat de boodschappen meestal nét niet in je fietstas passen. Dat onze dochter haar tranen probeert in te houden als ik haar bij het welterusten zeggen vraag hoe het met haar gaat. Dat onze zoon hier als een ongeleid projectiel door het dorp fietst.  Dat onze honden moeite hebben met socialiseren (lees: iedere hond/poes en konijn willen aanvallen). Dat je niet íedere keer dat je alwéér een domme vraag stelt kan vertellen dat je al zo lang weg bent uit Nederland maar ondertussen je wel een super sukkel voelt. Dat je het vertrouwde gevoel van "thuiskomen" mist.
"mam weet je, het was hetzelfde maar tóch anders..." Tessa heeft net een proefles ballet gedaan. Haar "eigen" dansschool in Spanje had een heel speciaal plekje in haar hart. Niet alleen een geweldige en leuke danslerares maar ook nog eens een heerlijk groepje vriendinnen. Als ze bij elkaar waren sprongen de vonken eraf. Ik kijk Tessa goed aan en zie dat ze er al een hele tijd moe en wit uitziet en al lang niet meer heeft gestraald. Ze heeft heimwee.
En eerlijk gezegd had ik dat vandaag ook een beetje. Het is vandaag een maand geleden dat we de verhuiswagen hebben leeg gehaald. De eerste euforie is over en nu moeten we ons leven vorm gaan geven. Gebrek aan houvast, drijfzand onder je voeten en critici op de loer. Volgens mij is dat heimwee. Het gemis van het bekende en vertrouwde. Zeker als je normaal gesproken niet op je mondje bent gevallen en overal raad mee weet knaagt het aan je zelfvertrouwen als je de simpele dageljkse dingen nog niet helemaal door hebt. Er is nog geen structuur, ondanks de family planner in de keuken, het nieuwe telefoonboekje en de gesynchroniseerde mac kalender.
Volgens mij is dit de niemandsland-fase tussen het bescheiden gevoel van op visite zijn en het gevoel hebben dat je gewoon mee mag doen. Op je eigen manier, gewoon zoals je bent. Ik ga er morgen mee beginnen. Het gaat bovenop de "to do" stapel.

Brief aan de kinderen. Augustus 2011
Lieve schatten,
Alhoewel momenteel het Middellandse Zeegebied voornamelijk geassocieerd wordt met staatsschuld en crisis komt er natuurlijk wel weer een tijd dat jullie volgens de text van Serrat met trots kunnen zeggen; "Nací en el Mediterraneo".
Het is gewoon een goed verhaal op je eerste date. Geboren in Malaga, in een prachtig ziekenhuisje met uitzicht op de kathedraal, om de hoek van het Picasso Museum. Ja, én middenin de gezelligste kroegenwijk!

Er is een Mediterrane basis gelegd in de eerste 11/12 jaar van jullie leven.

Altijd een blosje op je wangen van het buiten zijn. Zand tussen je verbrande tenen in de zomer. Geschuurde buiken van het body boarden in Tarifa. De geur van sardientjes gemengd met zonnebrand creme (in je geheugen is alles altijd nóg lekkerder!). Gazpacho. Tien verschillende nationaliteiten in de klas. Eindeloze plens buien in de winter. Zelf aardbeien plukken in de tuin. Engelse touristen. Oorverdovende concerten van kikkers en grillos. Even lekker zwemmen voor het slapen gaan. Uitzicht op de Marokkaanse bergen. Zweetpareltjes op je neus. Lekker dopen in de olijfolie. Het prachtige licht. Avonden bij kaarslicht als er weer eens geen elektriciteit is. De vrijheid. De ruimte. De weg naar school langs de dagelijks wisselende zee. Een ijsje op vrijdag.

We gaan naar Brabant, dus qua gezelligheid zitten we wel goed. Laten we de zon in ons hart meenemen. De rest komt dan dik in orde.
Mamá

Juni 2011 Malaga, Spanje

Ik kijk naar buiten. Mijn lief heeft al, volgens traditie, de slingers opgehangen. Ze hangen deze keer allemaal buiten in voorbereiding op een "meidenavond" ter ere van mijn 44ste verjaardag de volgende avond.
Het zal tevens -voorlopig?- mijn laatste verjaardag zijn in dit huis.
Op deze plek.
In dit land.
Wat ziet het er prachtig uit. Het is een stoffen slinger van wel 10 meter bestaande uit driehoekjes stof. Inmiddels al jaren in gebruik, met als meerwaarde dat er echt feest energie in de slingers hangt. Bij het ophangen komen we iedere keer de krabbels text tegen over de gelegenheid, datum, en naam van alle feestvarkens. Ook de plek staat erop vermeld, aangezien we niet zo honkvast zijn, belangrijke informatie om de gelegenheid levend te houden. En nu dus "Marina, 44, 2011, La Tierra" als nieuwste vermelding in het groene driehoekje.  Het staat zo feestelijk en vrolijk dat het feestje bij voorbaat is geslaagd.
Wat is het toch een heerlijk huis! Wat wil een mens nog meer...over ruim een maand zitten we in Heeswijk-Dinther...
Wat zal ik nog vaak denken aan deze plek, het gevoel van ultieme vrijheid en vrede. De krekels beginnen al aardig op gang te komen. Ik hoor het geritsel van de wilde varkens in de bosjes aan de overkant van de rivier. In de verte het gehinnik van de paarden. De kikkers in de vijver. Onze siamees mauwt er onrustig op los. Vanmiddag hebben we zijn broertje bij een lieve collega achtergelaten. Twee honden en één poes is al emigratie "bagage" genoeg. We hebben nu al  bijna slapeloze nachten over de reis die ons volgende maand te wachten staat. Drie dagen onderweg met kinderen, een volle achterbak, een hele dierentuin op de achterbank en vier harten vol emoties. 
Ik kijk uit naar morgenavond. Allemaal leuke meiden. Hoe ouder ik word hoe meer ik de waarde van vrouwen en vriendinnen voel. De vrouwen "power".  Ze kennen elkaar niet allemaal en ik probeer mij de klik voor te stellen. Leuk. Ik heb er zin in. Jeetje, 44! Het is wel een mooi evenwichtig cijfer. Kan ook makkelijk gedeeld worden (wat deed ik toen ik 22 was?) en verdubbeld (wat doe ik als ik 88 ben??)
En toch kan mijn moeder mijn geboorte nog in alle details navertellen alsof het gister was. En doet ze dat ook nog ieder jaar. Aanvankelijk, als jong meisje, tot mijn ergernis. Inmiddels, tot ergernis van dochterlief, doe ik precies hetzelfde. Ik snak zelfs steeds meer naar alle details. Ik was namelijk nogal een bevalling. De verhalen over mijn vader die stampei loopt te maken in het ziekenhuis toen ik, na drie dagen weeën, nog in geen velden of wegen te bekennen was. Hoe ik uiteindelijk op zondag met de keizersnede ben geboren. Hoe ik het misschien zelf heb uitgesteld omdat ik toen al wist dat ik een zondagskind was. De verhalen worden steeds mooier. De emoties van het leven steeds waardevoller. Het respect voor mijn eigen "power" moeder steeds groter. De drang om alles door te geven steeds krachtiger.

Misschien is het zo dat zolang je moeder de bevalling nog kan navertellen, het nog te relativeren valt. Dan ben je nog een kind eigenlijk. Dankjewel mam.

"Mam!? Kom je zo nog even beneden?" Ik doe de lichten uit en doof de kaarsen. Morgen ben ik jarig met als grootste kado de kans om met z´n vieren op avontuur te gaan naar het onbekende.
​De slingers? Die gaan mee, want die moet je tenslotte zelf ophangen, waar je ook bent. Driehoekjes genoeg.

Mei 2011
"Heeswijk wát??" "Heeswijk Dinther staat hier", nou schat sorry, nooit van gehoord, zeker niet op fietsafstand van Den Bosch. Sebastian kijkt een beetje beteuterd, "maar mam,kijk nou hoe mooi het is!"
Het leukste gedeelte van de eerste fase van voorbereidingen is huizen kijken. Ik heb alle huizen in een straal van 5/10 km van Den Bosch uitgeplozen. Teksten zoals, "zeer ruime famile woning van 150m2" deed ons fronsen maar ok we zijn verwend en dat weten we. Dat zo'n huis dan 1 badkamer heeft kunnen we ons ook moeilijk voorstellen. De kinderen hebben er zelfs nog nooit van gehoord. Ja, maar dan is er toch wel een zwembad he mam? Lieverd nog geen pierebadje, sorry maar in Nederland zijn weer andere dingen die het ook héél leuk maken!
Aangezien we familie in de buurt hebben wonen en we daar ook vaak op vakantie gaan leek het ons de meest voor de hand liggende keuze. Ok, we twijfelden een beetje in hoeverre we ons relatieve anonieme bestaan konden voortzetten in een buurt waar het leek dat iedereen alles van elkaar wist maar daar moesten we dan maar aan wennen.
Het plan is dat ik 5 dagen op onderzoek uit ga, gesprekken op scholen etc en dan beslagen ten ijs kom voor de rest van de uitvoering.
Zo gezegd zo gedaan. Ik heb een volle agenda en ik geniet. Eerst de scholengemeenschap. Prachtig oud gebouw. Wel erg veel kinderen. Probeer me voor te stellen dat onze kinderen hiertussen lopen en realiseer mij dat ze niet eens uit de toon zullen vallen. S'middags afspraak bij de makelaar. Ik heb een voorkeurslijstje doorgemaild. Bij aankomst blijkt dat er weinig over is van mijn lijstje. Van de 4 huizen is er een al weg, 1 te dicht bij de snelweg, 1 met in de achtertuin het spoor en van de 4de zijn de eigenaren op vakantie. Inmiddels heeft mijn volwassenheid ervoor gezorgd dat ik erg goed omga met dit soort teleurstellingen.  Ik overtuig mijzelf dat er vast een rede is voor deze ontwikkeling, een soort dubbele bodem. Koen, de makelaar, stelt voor om een huis in Heeswijk-Dinther te gaan bekijken. "Heeswijk wát?" ik herken de fotos van de speurtocht thuis op internet. Groot huis, wél oud, in een dorp...mooie groene omgeving. Ik voel me een beetje bezwaard, zometeen sta ik daar met Koen in dat gehucht en vind ik het niks en heeft hij al die moeite voor niets gedaan. Ik deel mijn twijfels en hij stelt mij gerust, nee hoor toch niets belangrijks vanochtend geen probleem als het niets blijkt te zijn. Nou, maar doen dan. Ik stap in de auto en volg. De kilometer teller tikt door en ik probeer bij te houden waar de acceptabele fietsgrens ligt.
We verlaten Den Bosch en rijden langs het kanaal, en we rijden nog verder langs het kanaal en dan nóg een stukje langs het kanaal tot ik eindelijk een bordje Heeswijk -Dinther zie. Een kerk, nog een kerk en dan, hé, nog een kerk en daarnaast het huis van de website. Een vierkant huis zoals je als kleuter leert te tekenen met de deur in het midden en ramen aan weerszijde.
Het is prachtig. Eenmaal binnen bekruipt mij het gevoel dat dit het wel eens zou kunnen zijn. Niet onder de noemer "niets mis mee" en juist daarom zo enorm aantrekkelijk.
Ik besluit de omgeving te gaan verkennen en begin bij de Etos. Nou is natuurlijk de Etos overal hetzelfde maar tóch. Gezellig babbeltje bij de kassa waar ze in Amsterdam al jaren geen tijd meer voor hebben. Ik zie op het plein een VVV kantoor. Besluit te gaan kijken terwijl ik helemaal niet weet wat ik eigelijk zoek. Ik probeer van de verschillende foldertjes een indruk te krijgen wat mensen hiernaartoe brengt. Mijn onduidelijke onderzoekende blik wekt enige nieuwschierigheid. De VVV mevrouw vraagt of ze mij kan helpen, ik vraag hoever het fietsen is naar Den Bosch? Afgaande op haar vragende blik (zo van: waarom zou je in godsnaam naar Den Bosch willen fietsen???) voeg ik snel toe dat ik mij aan het oriënteren ben op scholen enz en de school van de kinderen in Den Bosch is. "Ja maar wij hebben hier het Gymnasium Bernrode, kinderen uit de buurt hoeven niet naar Den Bosch". Nou ja, ik kan allicht even gaan kijken, ik ben hier nu toch.
Rechtdoor, dan naar links, langs het laantje met boerderijen en dan tegenover de Abdij ... Mmmm.
Ik parkeer de auto. Neem een van de ingangen van een modern gebouw en volg de stemmen. Iemand helpt een jongen een band te plakken, het valt meteen op wat een prettige sfeer er hangt.
Wat een prachtig gebouw! binnen staan nog gedeeltes van het originele gebouw zeer smaakvol gecombineerd met ultra moderne uitbouw. Knap staaltje architectuur. Door de ouderwetse ramen zie ik de overkant van de weg, de tuinen van een .....Abdij?? Is het mijn romantiek of voel je nou echt op dit soort historische plekken de energie van alle zielen die hier ooit hebben geleefd, gelopen en geloofd? - "de conrector is vandaag de hele dag in bespreking en morgen is de laatste schooldag voor de vakantie....." ,  "maar ik ga morgenmiddag weer naar Spanje en ik zou écht heel graag even kennis maken. U zou mij echt een enorm plezier doen..." Ik zie dat ik een snaar heb geraakt en de charmante directie secretaresse glimlacht. Soms moet je gewoon écht even doorzetten als het écht belangrijk is. Hier wil ik dat onze kinderen naar school gaan. "Kunt u morgen om 8:30 hier zijn?", "natuurlijk, ik zal er zijn!" Yes!!

Mei 2011
Het gonst nog even na in mijn hoofd....welkom in Nederland...jeetje. Het gaat echt gebeuren. Voor de tweede keer in een half uur prikken mijn ogen...

"Nou, kom er anders gezellig bij staan?!" het is de burgemeester van Bernheze. Hij wordt gefotografeerd op de trap van het gemeentehuis en ik wenk of ik door het beeld mag lopen. Het roept meteen een vergelijkbare situatie op in Spanje en hoe Enrique Moya of whoever eigenlijk daar met veel égards zou staan zich afvragend of hij wel goed genoeg geporttreerd wordt - ja want mijn neef is de beste fotograaf van heel Andalusie en als hij mij fotografeert zie ik er altijd 10 jaar jonger uit! - Ja zoiets zou het wel zijn denk ik. 

Terwijl ik het gemeentehuis binnen loop denk ik aan Tessa die ik net heb achtergelaten op de kennismakingsdag van de middelbare school in onze nieuwe woonplaats. Alle kinderen waren alleen en het leek mij voor haar image niet slim als ik bleef hangen, ik keek nog even stiekem naar binnen terwijl de conrector mij begroette. Ze staat alleen bij een groepje meisjes. Hoop zo dat het goed gaat. Ze heeft dit echt nodig om een beetje vertrouwen te krijgen in deze stap en haar nieuwe toekomst. Op weg naar de auto maak ik nog even snel een foto, je ziet haar grijze vestje, ze zit op een bank naast 2 meisjes. Eerste prik. Hier komt ze de komende 6 jaar iedere dag. Hier krijgt ze een beste vriendin en ontmoet ze haar eerste vriendje.

"Welkom in Nederland!" De mevrouw aan de balie lacht zo vriendelijk dat ze het volgens mij echt meent. Op het zeer overzichtelijke informatie scherm met loket opties vind ik geen inschrijving uit het buitenland, ik leg uit waar ik voor kom. Ik krijg een nummertje. Speciaal loket voor uitgebreidere informatie, dit leidt ik af aan de stoeltjes die erbij staan. Wat rustig, netjes en fris allemaal. Ik kijk naar buiten; een moeder met twee kleine kinderen in dezelfde regen jasjes. Een jongen op een fiets die allemaal stoere trucs doet, gewoon lekker voor de deur van het gemeentehuis. Sterker nog, voor de neus van de burgemeester.

Een vriendin stelde voor dat ik een dagboek ging bijhouden over onze remigratie en over NL "met een frisse blik bekeken". Terwijl ik daar zit te wachten op mijn beurt besluit ik het te doen. In het ergste geval is het iets wat tijd kost en wat we in onze vólgende verhuizing tegenkomen en nog één keer smalend lezen. In het beste geval krijg ik mijn eigen column. Ik kan met beide scenarios leven.

"Mevrouw u zit al zo lang te wachten (5 minuten hooguit...!) kan ik u misschien helpen? Er blijkt een organisatorisch kinkje in de kabel, de mevrouw van de buitenland inschrijvingen komt pas om 5 uur maar iemand anders komt even alles haarfijn uitleggen en het blijkt dat we e.e.a. gewoon moeten doen als de hele familie in Nederland is. 10 minuten later sta ik weer buiten met keurige envelop met alle formulieren. Wat prettig zo'n oplossing gerichte houding. In de "ayuntamiento" heb ik altijd het idee dat ze gewoon zitten te wachten totdat ze je kunnen betrappen op iets wat niet klopt en waarvoor je vervolgens weer terug moet komen en minstens een uur in de rij moet staan en dan (lekker puh!) een collega lastig mag vallen. Nou ja, ik ben natuurlijk ook best wel eens heel goed geholpen door een hele aardige ambtenaar. Op die dag kocht ik meestal een ticket van de "loteria".

Waar ik nog wel serieus aan moet werken is voorrang geven van rechts, op een viersprong breekt het zweet me uit.

Bij de Hema nog even een zakje drop. "Dag mevrouw, dankuwel en een fijne dag nog!"

Welkom in Nederland.